Zorg dat je lezer weet wat ze kan verwachten
Sinds ik in Zweden woon maak ik mijn post niet meer open. Mijn Zweeds is nog niet goed genoeg om ingewikkelde brieven over autoverzekeringen en afvalabonnementen zonder Google Translate te ontcijferen, dus ik smijt ze steevast in een la en lees ze eens in de twee, drie weken allemaal in één keer.
Daardoor begrijp ik ineens een (heel!) klein beetje hoe het moet voelen om laaggeletterd te zijn en een brief van de gemeente uit de brievenbus te vissen. Of de Belastingdienst.
En dus ook: hoe belangrijk het is om begrijpelijk te schrijven.
Het leek me zinnig om daar een schrijftip over te schrijven, lekker uit het leven gegrepen en zo, maar terwijl ik bezig was, realiseerde ik me dat vrijwel ál mijn schrijftips over begrijpelijk schrijven gaan. 😅
En toch voegt deze tip nog iets nieuws toe. Want als je zorgt dat je lezer vanaf het begin af aan weet waar de tekst over gaat of wat het doel van je tekst is (dat is dus de tip), leg je als het ware het fundament voor een begrijpelijke tekst.
Een tekst leest makkelijker weg als je weet waar je naartoe leest.
Kies bijvoorbeeld een duidelijke titel, voeg een onderwerpregel toe, zorg voor een herkenbare opmaak, of leg in de eerste alinea kort uit wat er in de tekst gaat gebeuren.
In deze video merk je het effect van verwachtingsmanagement. Matthijs van Nieuwkerk legt uit hoe hij in een illusie van Victor Mids is gestonken, maar vlak voordat hij in de details duikt, zegt hij: ‘We gaan het straks in sneltreinvaart zien.’
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar door die zin keek ik veel relaxter naar de rest van de uitleg. Ik wist dat ik het straks zou gaan zíén, dus hoefde minder goed te letten op wat Matthijs zéí. Ik paste, met andere woorden, mijn kijkhouding aan.
In teksten werkt dat net zo. Als je aan het begin aankondigt dat je tekst een schrijftip is, neemt de lezer een actieve leeshouding aan: ah, er volgt nu mogelijk nuttige informatie, dus ik moet opletten.
Blijkt uit de schreeuwerige opmaak dat het een artikel uit een roddelblad is, dan weet de lezer dat hij de inhoud met een korreltje zout kan nemen.
En staat er bovenaan je brief: Här får du ditt försäkringsbrev? Dan weet de lezer dat die linea recta richting de la kan. Tot over drie weken. 👋
Deze schrijftip verscheen eerder in mijn nieuwsbrief, waarin ik je handvatten geef om beter te leren schrijven en ook nog een hoop glimlachdingen deel.
Klinkt goed? You know what to do.
(klik ⬆)