Leonie Hardeman

View Original

Deze schrijftip over nieuwe woorden stond al vier jaar op stapel

In mei 2018 geleden zette ik het woord ‘aperelaxed’ op mijn lijstje met schrijftip-ideeën. Vriendin A. gebruikte dat woord in een mail en ik moest er zo om glimlachen dat ik dacht: hier schuilt een tip in.

Inmiddels is de aperelaxed-mail vierenhalf jaar geleden (soms duurt het even voor een idee tot wasdom komt), maar ik weet nog precies in welke context A. het woord gebruikte. Ziedaar, gelijk al, de enorme kracht van een woord dat je nog nooit hebt gehoord. Wilders deed er ook al eens zijn voordeel mee.

Maar hoe verzin je zo’n woord?

Voor het antwoord op die vraag nodig ik je uit om door de historie van de Woord van het Jaar-verkiezing te klikken. Dan zie je dat je dankzij de samenstelling heel makkelijk een nieuw woord (neologisme) kunt maken door twee of meer bestaande woorden aan elkaar te plakken:

  • anderhalve(+)meter(+)samenleving

  • treiter(+)vlogger

  • slet(+)vrees

  • klimaat(+)spijbelaar

Ik zou mezelf bijvoorbeeld kunnen omschrijven als een hondengekkie, een taartpurist, een import-Fries of iemand met letterzucht. Die woorden staan allemaal niet in de Van Dale, maar je weet gelijk wat ik bedoel. En dat is wat je wilt als nieuwewoordenverzinner. (See what I did there?)

Andere strategieën om een nieuw woord te verzinnen zijn afleiding (McDonald’s → mcdonaldisering), ontlening (to flirt → flirten) en verkorting (weblog → blog). Maar de samenstelling steekt er in de verkiezing niet voor niets met kop en schouders bovenuit: gemak dient de mens.

A.’s ‘aperelaxed’ is ook een samenstelling. Eentje met een heldere betekenis én, heel fijn, een bijbehorend plaatje: ik zie gelijk een aap voor me die met een banaan in de hand ligt te chillen in de zon.

Het komt denk ik door dat plaatje dat ik ‘aperelaxed’ zo lang heb onthouden. Dus dat is vandaag mijn bonustip: zorg dat je nieuwe woord ook visueel z’n werk doet.

Heb je een woord bedacht? Mail het me gerust. Dan laat ik je over vierenhalf jaar weten of ik het nog weet.


Deze schrijftip verscheen eerder in mijn nieuwsbrief, waarin ik je handvatten geef om beter te leren schrijven en ook nog een hoop glimlachdingen deel.

Klinkt goed? You know what to do.
(klik )